تشنگی رودخانه‌ها در کردستان

رها سازی آب از سدهای کردستان برای تامین حقابه محیط زیستی رودخانه ها باعث می شود این رودها جان دوباره بگیرند و زندگی در حاشیه پایین دست آنها تداوم داشته باشد.

به گزارش پایگاه خبری گسترش به نقل از ایرنا،خشک شدن چشمه ها و رودخانه با توجه به خشکسالی های اخیر و برداشت های بی رویه از آنها، شاید بحث تازه ای نباشد اما تشنگی رودخانه ها در استان کردستان حکایت دیگری دارد. فصل بارش ها در کردستان هر سال از مهر شروع می شود و تا اردیبهشت سال بعد تداوم دارد. در این فصل آب در رودخانه‌های استان جاری است و با جمع آوری روان آب‌ها در بستر رودخانه، حیات دوباره به طبیعت آنها دمیده می شود. کردستان با مساحت ۲۹ هزار کیلومتر مربع دارای حجم بارشی معادل ۱۳.۲ میلیارد متر مکعب در سال (۳.۱ درصد کل بارندگی کشور) و ۱۷ رودخانه دائمی و ۲۴ رودخانه فصلی با حجم منابع آب سطحی ۴.۳ میلیارد مترمکعب (۶.۶ درصد روان آب های کشور) و دارای سه حوضه آبریز درجه یک کشور است. پس از پایان فصل بارش، آب رودخانه های فصلی خشک شده اما رودخانه های دایمی و پرآب در این فصل جریان دارند و در این میان جریان آب در برخی رودخانه ها بخاطر احداث سدها متوقف و یا به کندی صورت می گیرد که لازم است شرکت آب منطقه ای حقابه این سدها را رها سازی کند. به منظور مهار و توسعه بهره برداری از منابع آب کردستان، هم اکنون ۳۴ طرح سد مخزنی در استان در حال بهره برداری، ساخت و مطالعه است. مدیرعامل شرکت آب منطقه ای کردستان در این زمینه گفت: از مجموع ۳۴ سد استان، نه طرح در حال بهره برداری، ۱۱ طرح اجرایی و ۱۴ طرح مطالعاتی است. اقبال شاه نظری اضافه کرد: در صورت به بهره برداری رسیدن طرح های اجرایی و مطالعاتی در سطح استان یک میلیارد و ۸۰۸ میلیون متر مکعب آب در سال قابل استحصال خواهد بود. معاون بهره برداری شرکت آب منطقه ای کردستان نیز گفت: این شرکت برای تامین حقابه محیط زیستی، رها سازی آب را از سدهای به بهره برداری رسیده از جمله سنگ سیاه، سورال، قشلاق و بانه انجام می دهد. به گفته آرش آریانژاد، رها سازی آب از سدهای استان به میزان مخزن سد، بستر رودخانه و حقابه ها بستگی دارد و این رها سازی طبق برنامه ریزی های از قبل تعیین شده، انجام می شود. رئیس حفاظت اداره محیط زیست دهگلان نیز با اشاره به رها سازی آب از سد سنگ سیاه این شهرستان افزود: حقابه زیست محیطی رودخانه پایین دست این سد به میزان ۲۰۰ لیتر بر ثانیه از هفته قبل شروع شده است. یوسف مجیدی افزود: با توجه به مصوبات شورای حفاظت منابع آب شهرستان دهگلان، حقابه زیست‌ محیطی این رودخانه باید استمرار داشته و مقداری آب به صورت حقابه طبیعی در تمامی فصول در این رودخانه وجود داشته باشد. وی اضافه کرد: عدم رعایت حقابه زیست محیطی رودخانه های پایین دست سدها سبب از بین رفتن اکوسیستم پیچیده رودخانه و از بین رفتن گونه های مختلف وابسته به آن و خشک شدن سیمای سرزمین، همچنین تخریب و تصرف حاشیه و بستر رودخانه ها توسط کشاورزان می شود. به گفته وی، با رها سازی حقابه زیست محیطی، بقای رودخانه، پوشش گیاهی اطراف آن و حیات وحش منطقه تضمین خواهد شد. به گزارش ایرنا، رها سازی حقابه رودخانه ها از سدها توافق نامه ای است که قبل از احداث سدها بین شرکت های آب منطقه و محیط زیست برای این منظور بسته می شود و لازم است دو طرف اصول آن را رعایت کنند. مرگ رودخانه و بدنبال آن مرگ حیات وحش پیرامون بستر رودخانه علاوه بر وارد کردن زیان های گسترده به محیط زیست، همواره مایه نگرانی دوستداران محیط زیست بوده و فرصتی برای تصرف حاشیه و بستر رودخانه ها توسط افراد سودجو نیز فراهم می کند.