نیروگاه‌های خورشیدی جایگزین نفت در خاورمیانه

کشورهای نفتخیز خاورمیانه و شمال افریقا درحال چرخش از نفت به انرژی خورشیدی هستند؛ چرخشی که می‌تواند از اساس وضع این کشورها را تغییر دهد.

به گزارش پایگاه خبری گسترش، روزنامه صمت نوشت: حال پرسش اینجاست که چرا این کار را نکنند؟ این کشورها که زمانی چرخ زندگی مردمانشان با نفت می‌چرخید و همچنان به طلای سیاه وابستگی زیادی دارند، از بزرگترین منابع طبیعی که یکی از آنها نور خورشید است نیز برخوردارند. از نفت دیروز تا خورشید امروز تقاضا برای برق در خاورمیانه اکنون در حال افزایش است و حالا این کشورها به‌جای سوزاندن نفت برای تولید برق سراغ انرژی خورشیدی و استفاده از منبع عظیم آفتاب عالم‌تاب در منطقه خود رفته‌اند. این کشورها درحال انجام اقداماتی هستند تا بتوانند در مقیاسی گسترده از این انرژی خدادادی استفاده کنند تا قیمت‌ها هم شکسته شود. براساس «گزارش چشم‌انداز خورشیدی خاورمیانه برای سال ۲۰۱۶»‌، امارات متحده عربی پرچمدار استفاده از انرژی خورشیدی در خاورمیانه است. براین اساس برنامه‌ریزی دبی این است که تا سال ۲۰۲۰ میلادی (۹۹-۹۸) بتواند ۷ درصد انرژی موردنیاز خود را از خورشید تامین کند. این عدد البته اکنون چندان زیاد نیست اما به مرور و با سرعت افزایش پیدا خواهد کرد. هدفگذاری مقامات دبی برای رساندن ۷ درصد به ۲۵ درصد تا سال ۲۰۳۰ میلادی (۰۹-۱۴۰۶) و ۷۵ درصد در سال ۲۰۵۰ میلادی ۲۹-۱۴۲۸) است. برای رسیدن به این هدف، دبی داشتن سازوکارهای «فوتوولتائیک(PV Solar) » را روی پشت‌بام‌ها اجباری می‌کند. سازوکار فوتوولتائیک فناوری است که نور خورشید را به‌طور مستقیم به برق تبدیل می‌کند. منابع نفتی روزی در خاورمیانه تمام خواهند شد و بخشی از فشار و تلاش برای رسیدن به مرحله استفاده از انرژی خورشیدی با هدف تولید برق به منظور استقبال از دوران بی‌نفتی در خاورمیانه است. کشورهای خشک خاورمیانه برای راه‌اندازی و فعالیت کارخانه‌های آب‌شیرین‌کن نیاز به برق دارند. همچنین همزمان با تغییرات اقلیمی و افزایش جمعیت که منابع آبی موجود را با فشار و خطر روبه‌رو کرده، دسترسی قابل‌اطمینان به آب پاک برای جلوگیری از درگیری و جنگ در این منطقه اهمیت پیدا خواهد کرد. این کشورها همچنین می‌توانند از شروع با تاخیر خود در استفاده از انرژی خورشیدی برای تولید برق بهره زیادی ببرند چراکه دهه‌ها پیشرفت در فناوری خورشیدی در امریکا و سایر نقاط جهان باعث شده نرخ و هزینه این کارها پایین آمده و به سطح منطقی برسد؛ ضمن اینکه اکنون جهان پر از کارشناس انرژی خورشیدی است. یک کشور ثروتمند با انبوهی از نور آفتاب می‌تواند ساخت تاسیسات موردنیاز برای استفاده از انرژی خورشیدی را با سرعت انجام دهد و کشورهای فقیرتر نیز می‌توانند از کم شدن هزینه‌ها سود ببرند به‌ویژه اگر از نظر میزان تابش خیالشان راحت باشد. همگرایی اعراب برای خورشیدی شدن ۶ آوریل امسال (۱۷ فروردین) کشورهای خاورمیانه پروژه انرژی جاه‌طلبانه‌ای را برای ایجاد یک بازار مشترک انرژی عرب اعلام کردند. وزرای انرژی ۱۴ کشور عربی در آن روز، تفاهمنامه‌ای را امضا کردند که براساس آن متعهد به توسعه یک سازوکار برای تامین برق یکپارچه خاورمیانه شدند. این تفاهمنامه بسیار مهم است اما زمانی مهم‌تر می‌شود که بدانیم خاورمیانه‌ای‌ها حتی به تغییرات بزرگتر مثل ساخت نیروگاه خورشیدی نیز تن داده و در حال سرمایه‌گذاری در این بخش هستند. بازار مشترک برق خاورمیانه در آینده باعث خواهد شد کشورهای خاورمیانه به نیروگاه‌های خورشیدی توجه بیشتری کنند و همزمان سرمایه‌گذاری‌های سنگینی روی انرژی‌های تجدیدپذیر انجام دهند. قیمت پایین نفت درحال‌حاضر در کنار افزایش نگرانی‌های جمعیتی انگیزه دولت‌های خاورمیانه برای سرمایه‌گذاری در انرژی‌های امن‌تر و متنوع‌تر را چند برابر کرده است. تا سال ۲۰۵۰ میلادی (۲۹-۱۴۲۸) منطقه خاورمیانه و شمال افریقا با حدود ۶۹۲ میلیون نفر نیاز به تولید مقدار قابل‌توجهی انرژی دارد. این کشورها نمی‌توانند با نفت حدود ۵۰ دلار یا کمی بیشتر و کمتر به بودجه‌های موردنیاز و پیش‌بینی‌شده خود برسند بنابراین چاره‌ای جز راه‌های جایگزین ندارند. برای نمونه عربستانی‌ها که در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری خود بر انرژی‌های تجدیدپذیر را بیشتر کرده‌اند به نفت ۷۴ دلاری برای جبران کسری بودجه خود نیاز دارند. این فشارهای مالی خطر بی‌ثباتی را در منطقه بیشتر می‌کند. در کشورهایی چون عراق، لبنان و مصر عامل اصلی ناآرامی‌های اجتماعی تامین نامناسب برق بوده است. به همین دلیل است که یک بازار مشترک برقی به کم شدن موانع انرژی در منطقه و ثبات اجتماعی و اقتصادی کمک می‌کند. نقش اروپایی‌ها در سرمایه‌گذاری خاورمیانه‌ای پاسخ دقیق دادن به این پرسش که کشورها و به‌طور مشخص شرکت‌های اروپایی چگونه می‌توانند در پروژه‌های خاورمیانه‌ای تولید برق از انرژی خورشیدی نقش داشته باشند، کمی دشوار است. دشواری از آن نظر که هر کشور ظرفیت‌ها و امکانات خاص خود را دارد و کشورهای منطقه از این نظر به اندازه هم پول، امکانات و حتی برنامه ندارند. از میان این کشورها امارات و به‌ویژه دبی برای اروپایی‌ها محل مناسب‌تری است چراکه براساس اعلام اتاق بازرگانی دبی، اقتصاد این شهر ترکیبی رقابتی از هزینه، محیط‌زیست، جغرافیا و بازار است. این یعنی دبی در بحث هزینه‌ها، مسائل زیست‌محیطی، موقعیت جغرافیایی و بازار مصرف حرف‌های زیادی برای گفتن دارد و اروپایی‌ها هم که به طور معمول جذب بازارهای خوب می‌شوند، از سرمایه‌گذاری در امارات استقبال کرده و می‌کنند. ایران و بزرگترین نیروگاه خورشیدی ایران نیز یکی از کشورهای خاورمیانه است که برای عقب نماندن از عرب‌ها در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر اقداماتی در سال‌های اخیر داشته است. افتتاح نیروگاه برق خورشیدی «مکران» در استان کرمان در مرکز ایران یکی از تازه‌ترین اقدامات ایرانی‌ها در این زمینه است. این نیروگاه با ظرفیت تولید ۲۰ مگاوات برق خورشیدی و سرمایه‌گذاری ۲۷ میلیون دلاری با همکای مشترک یک شرکت ایرانی و سوئیسی و نظارت آلمانی‌ها افتتاح شد. به هرحال آنچه این روزها در کشورهای نفتخیز خاورمیانه مهم شده نه نرخ نفت و نوسان‌های آن بلکه استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و کاهش وابستگی به طلای سیاه است که این کشورها تلاش می‌کنند به خوبی از پس آن برآیند. منبع: Yahoo euronews fastcompany pveurope