نوسانات نرخ ارز و تاثیر آن بر اقتصاد ایران

علیرضا خیری/ کارشناس اقتصاد

یکی از دغدغه‌های جدی سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی نوسان نرخ ارز در ایران است. سرمایه‌گذار بر این فرض است که دلار نوسانات چندانی ندارد و نرخ آن ثابت می‌ماند اما اگر قرار است این برابری دلار به ریال تغییر کند، محاسبات او نیز به هم می‌خورد. به اصطلاح گفته می‌شود که وقتی سرمایه‌گذار خارجی به منطقه می‌آید تنها خطر عملیات خود را می‌پذیرد و هزینه خطر نوسانات نرخ ارز را به عنوان یک ریسک کلان نمی‌تواند تحمل کند و در کل هم منطقی نیست که چنین استرس‌هایی را تحمل کند. این در حالی است که متاسفانه ما در کشور دغدغه جدی در نرخ ارز داریم و همچنان امکان کنترل نوسانات نرخ ارز را نداریم. از آنجا که هنوز ارز در کشور دونرخی و سه‌نرخی است، سرمایه‌گذار خارجی نمی‌داند سرمایه خود را با چه نرخی وارد و سود خود را با چه نرخی خارج کند. وقتی مقامات سیاسی خارجی مواضع خود را اعلام می‌کنند هر چند می‌تواند تاثیراتی را روی نرخ‌ها داشته باشد و باعث شود به صورت لحظه‌ای نرخ ارز تغییر کند ولی اگر این مواضع در عمل به واقعیت اقتصادی تبدیل نشوند و کنگره به آن بهایی ندهد، تاثیر بلندمدتی نخواهند داشت و باعث می‌شود که نرخ ارز دوباره خود را اصلاح کند. همان‌طور که می‌دانیم، افزایش نرخ دلار بر افزایش نرخ مواد اولیه، واردات و تولیدات داخلی کشور تاثیر گذاشته و باعث می‌شود که بازار داخلی از تعادل خارج شود و در کل اقتصاد را با مشکل روبه‌رو کند. امیدوارم که نرخ ارز بتواند در کشور ثبات داشته باشد، برای این مهم ما باید در بخش ارزی نوسانات کمی داشته باشیم. با توجه به اینکه کشور ما دچار تورم ساختاری است اصولا نرخ ارز باید حداقل به اندازه نرخ تورم خودش را تعدیل کند. به این ترتیب روند افزایش نرخ دلار و درکل ارز باید به صورت تدریجی اتفاق بیفتد و مسئله اصلی این است که بتوانیم دامنه نوسانات را کاهش دهیم تا فعالان اقتصادی بتوانند درست تصمیم‌گیری کنند و عوامل بازاری تصمیمات زودهنگام را دخیل نکنند.