چالش‌های صادراتی فولاد در چشم‌انداز

یاسر طیب‌نیا - کارشناس فولاد

رفع چالش‌های صنعت فولاد و ایجاد برنامه‌های راهبردی برای آن یک نیاز اساسی برای این صنعت به‌شمار می‌رود. نخستین راهکار برای رفع چالش‌های صنعت فولاد بازبینی راهبردهای این صنعت است. یکی از مهم‌ترین بحث‌ها درباره این راهبردها تولید ۵۵ میلیون تن فولاد است که با توجه به نبود این میزان مصرف داخلی، سیاست افزایش صادرات را باید بتوان در پیش گرفت زیرا در ۵۵تولید میلیون تن فولاد حدود ۱۴ میلیون تن برای صادرات در نظر گرفته شده است، در حالی که صادرات فولاد کشور در پایان سال گذشته به حدود ۶ میلیون تن رسیده است؛ بنابراین ترکیب و میزان صادرات فولاد یکی از چالش‌های اصلی صنعت فولاد در چشم‌انداز این صنعت به‌شمار می‌رود زیرا از این ۶ میلیون تن صادرات، کمتر از یک میلیون تن آن محصول نهایی و باقیمانده آن شمش، اسلب و محصولات میانی و به‌نوعی غیرنهایی قلمداد می‌شود. از سوی دیگر در این زنجیره صادرات بیشتر مربوط به تولیدات بالادست بوده و صادرات محصولات پایین‌دست آن بسیار محدود است و این موضوع یکی از چالش‌های اساسی در صنعت فولاد به شمار می‌آید. این در حالی است که در چشم‌انداز صنعت فولاد باید بتوانیم ۱۴ میلیون تن صادرات محصولات نهایی داشته باشیم که با توجه به شرایط کنونی کشور دسترسی به این هدف تا حدی مشکل به نظر می‌رسد. از سوی دیگر میزان صادرات در نظر گرفته شده در برنامه چشم‌انداز بیشتر کشورهای منطقه را مورد هدف خود قرار داده و موضوع این است که کشورهای منطقه به موازات کشور ما در حال رشد و توسعه صنعت فولاد خود هستند. موضوع مهم دیگر در زمینه صادرات در برنامه چشم‌انداز، بازاریابی و شبکه‌های توزیع نامناسب در زمینه صادرات است که توان رقابتی ما را نسبت به کشورهای رقیب مانند چین و ترکیه که به کشورهای منطقه نفوذ پیدا کرده‌اند، کاهش داده است از این‌رو اگر روند بازاریابی ما اصلاح نشود به‌طور قطع دستیابی به برنامه چشم‌انداز ۱۴۰۴ برای صادرات محقق نخواهد شد زیرا هم‌اکنون نیز شاهد ممنوعیت‌های تعرفه‌ای از سوی کشورهای منطقه برای صادرات فولاد هستیم.