پرده های هوشمند ایران میزبان ۲ هزار مخاطب روزانه

پس از موفقیت ایران در اکسپو ۲۰۱۵ میلان و کسب رتبه دوم در میان بیش از ۱۳۰ کشور جهان، نوبت به درخشش کشورمان در یک اکسپو ۳ ماهه و در قلب قزاقستان رسید.

رویداد جهانی آستانه ۲۰۱۷ در حالی برگزار شد که مسئولان نمایشگاهی کشورمان با استفاده از تجربیات گذشته، دست به ساخت و طراحی غرفه‌ای مدرن و حرفه‌ای زده و بار دیگر تحسین سازمان BIE را برانگیختند.

نیم میلیون مخاطب تخصصی از از روز افتتاحیه تا کنون از فضای کلی اکسپو در شهر آستانه بازدید کردند. این در حالی است که پاویون کشورمان در هر روز میزبان بیش از ۲ هزار نفر بوده است. بر اساس امارهای ثبت شده جذابیت‌های بصری در پاویون کشورمان باعث شده تا ۱۰ درصد از مجموع کل بازدیدکنندگان را در همین مدت اندک در اختیار داشته باشیم. این در حالی است که بر اساس مشاهدات خبرنگار اعزامی گسترش به قزاقستان، از مجموع ۱۱۱ کشور حاضر در اکسپو بیش از ۵۰ درصد آنها مخاطبی کمتر از ۵۰۰ نفر در هر روز دارند.

به بهانه حضور قدرتمند کشورمان در اکسپو ۲۰۱۷ گفت‌وگویی داریم با محمد محبعلی معاون کمیسر ژنرال ایران در آستانه و فرآیند‌ای که برای طراحی و ساخت پاویون کشورمان طی شد. با ما همراه باشید:

اجازه بدهید از طراحی شروع کنیم. تیم طراح چطور انتخاب شد؟

پس از مشخص شدن مکان اکسپو ۲۰۱۷ کشور ما فضای ۵۰۰ متر مربع را برای ساخت‌وساز در اختیار گرفت. مشاوران مختلفی در این زمینه به ما نظرات کارشناسی دادند و با هم‌فکری مدیران شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران ۴ کاندید طراحی را از میان شرکت‌های معتبر داخلی انتخاب کردیم.

در نهایت شرکت «ره شهر» با نظر موافق همه اعضای کارگروه اکسپو به عنوان طراح این پروژه انتخاب شد. دلیل این امر، همکاری موفق آنها در اکسپو ۲۰۱۵ بود. این تیم به خوبی از عهده انتظارات ما بر امده بودند و همین امر باعث شد دوباره به آنها اعتماد کنیم. نکته مهم این بود که آنها نقاط ضعف خودشان را هم در همکاری دوم برطرف کردند و نتیجه واقعا راضی‌کننده از آب درآمد.

*ایده طراحی «پرده‌ای در باد» از کجا آمد. با این طرح قرار است چه نکاتی را به مخاطب القا کنید؟

شرکت ره شهر که وارد کار طراحی شد، مدت زیادی بر روی موضوع تم اصلی که موضوع انرژی آینده است بحث داشتیم. اینکه چطور موضوعات مرتبط با انرژی در ایران را نشان بدهیم که بیشترین خروجی را داشته باشد. در همین راستا به مبحث انرژی‌های پاک رسیدیم. موضوعی که براساس نیروهای طبیعی مثل انرژی آب، انرژی باد، انرژی خورشیدی و... تعریف می‌شود.

استفاده از انرژی‌های پاک در گذشته در ایران خیلی مورد توجه بوده است. خیلی قبل تر از انقلاب صنعتی فرانسه و مردم ایران موضوع انرژی را برای خودشان مرتفع کرده بودند. انرژی‌های طبیعی مثل آسیاب‌های آبی، آسیاب‌های بادی و نحوه جهت‌گیری ساختمان‌ها در جاهایی مثل شهرهای کویری یزد و کاشان و شهرهایی که در طول روز زیاد آفتاب می‌تابد از دیرباز منابعی برای تامین انرژی بوده‌اند.

بنابراین ما این موضوع را به عنوان تم اصلی خودمان در اکسپو مد نظر قرار دادیم و تیم طراح نیز بر همین مبنا کار را به سرانجام رساند.

*به چه دلیل تمرکز و توجه به انرژی‌های طبیعی را انتخاب کردید؟

متاسفانه از وقتی که ما ایرانی‌ها با سوخت‌های فسیلی آشنا شدیم، وابستگی شدیدی به این نوع سوخت پیدا کردیم و اکنون سالیان سال است که از انرژی‌های پاک فاصله گرفتیم. البته این موضوع مختص ایران نبود و در کل دنیا این انرژی‌های زیان بار جای انرژی‌های پاک را گرفتند. ارزان بودن این انرژی‌ها متاسفانه باعث شد خیلی زود همه گیر شده و البته طی سال‌های اخیر بدترین تاثیرات را بر اکوسیستم بگذارند. امروز اما زمان فاصله گرفت از سوخت‌های فسیلی است.

ما برای توجه هر چه بیشتر به مقوله انرژی‌های پاک در پاویون کشورمان، سه مرحله تاریخی را در نظر گرفتیم. در بخش اول گذشته و استفاده طبیعی از انرژی‌های پاک همچون آب، خاک و باد را مد نظر قرار دادیم. در بخش دوم کارمان وضعیت استفاده از انرژی‌های پاک در زمان حال را مورد بررسی قرار دادیم و در بخش نهایی نیز نگاهی داریم به آینده انرژی در کشورمان. در هر سه بازه زمانی ۴ عنصر اصلی یعنی باد، خاک و آب و نور خورشید مورد توجه قرار دارد.

*برای ترسیم این سه مرحله در پاویون به چه شکل اقدام کردید تا مخاطب متوجه تمایز و تفاوت این بخش‌ها با یکدیگر بشود؟

ببنید ما بخش اول یعنی گذشته را با نمایش معماری‌های قدیمی در یزد، آسیاب‌های آبی شوشتر، سازه‌های آبی و قنات‌ها مورد بررسی و مطالعه قرار دادیم. در تمام این موارد انرژی به صورت طیبعی ایجاد می‌شود. مثلا در مورد قنات نیازی به انرژی برای پمپاژ کردن آب نداشته و جریان آب به صورت طبیعی در حرکت بوده است. خیلی از بخش‌های ایران در قدیم با قنات سیراب می‌شد. ما با نمایش تصاویر کاملا گویا از چگونگی تشکیل قنات‌ها و نحوه استفاده آن گذشته ایران و شکل درست استفاده از انرژی‌های پاک را به نمایش گذاشتیم.

برای نمایش وضعیت استفاده از انرژی‌های پاک در زمان حال بر ساخت و توسعه توربین‌های بادی، پروژه‌های سد‌سازی و دریافت انرژی برق از این سدها، متمرکز شدیم و در طول روزهای برگزاری اکسپو به صورت مشخص فیلم‌های کوتاهی از فعالیت این پروژه‌ها در سراسر کشور نمایش داده می‌شود.

و اما برای نمایش انرژی در آینده نیز سعی کردیم ایده هایی که از طرف کارشناسان و متخصصان داخلی مطرح شده را به صورت طرح‌های مفهومی در لا به لای آنچه امروز به عنوان توانمندی‌های ایران مورد توجه است، به نمایش بگذاریم. همچنین سعی کردیم در نهایت از این اکسپو برای جذب سرمایه‌گذاری مشترک با کشورهای دیگر استفاده کنیم. در طول این ۳ ماه سعی داریم ظرفیت‌های خودمان را به خارجی‌ها معرفی ‌کنیم تا بدانند ما چقدر استعداد و امکانات بالقوه برای تولید انرژی پاک داریم. مثلا در ایران ۳۰۰ روز تابش نور خورشید را داریم که همین امر سرمایه‌گذاری در زمینه انرژی‌های خورشیدی را برایمان محقق می‌کند.

*به نظر شما به چه دلیل سرمایه‌گذاری در زمینه انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر در کشور ما مورد استقبال قرار نمی‌گیرد؟

چون انرژی‌های نو برای شروع کار به سرمایه‌گذاری سنگینی احتیاج دارد. متاسفانه بسیاری از سرمایه‌گذاران ما متوجه این موضوع نیستند که تمرکز و توجه به انرژی‌های جدید اگرچه برای شروع نیاز به صرف بودجه و هزینه زیادی دارد اما به محض راه‌اندازی پروژه‌ها همه مبالغ هزینه شده باز می‌گردد.

به هر حال وظیفه ما این است که در این زمینه فرهنگ‌سازی کنیم. بنابراین با وزارت نیرو هماهنگ شدیم تا در بخش انرژی‌های نو در هر شرکت یا سازمانی که فعالیت‌های جدی و آینده دار انجام می‌شود، در کلیپ‌های خودمان معرفی کنیم تا فعالیت‌های آنها از حد فکر و ایده خارج شده و تجاری‌سازی شوند.

*تمام بخش‌های پاویون ایران بر پخش تصاویر و فیلم پایه ریزی شده است. بهتر نبود از ماکت یا اِلِمان‌های دیگری نیز برای این امر استفاده کنید؟

ببینید در قالب ماکت یا هرگونه المان فیزیکی ما ممکن بود با محدودیت فضا مواجه بشیم. از طریق تصویر ما قادر به ارائه مفاهیم بی‌نهایت از همه چیز و همه جا هستیم. نمایش توانمندی‌های حوزه انرژی با شاخه‌های متعددی که دارد، در شهرها و شهرستان‌های مختلف اگر قرار بود در قالب ماکت به نمایش در بیاید شاید فضایی ۱۰ برابر فضای فعلی هم کافی نمی‌بود.

اما بر اساس طرحی که ما اجرا کردیم، حدود ۱۰۰ دقیقه تصویر پیوسته در این سالن در قالب ۵ ال‌ای دی بزرگ پخش می‌شود که هر کدام از آنها برنامه‌ریزی و تم خاص خودشان را دارند. یعنی در عین حالی که تصاویر به هم مرتبط هستند، تمام جنبه‌های مورد نظر ما را در بر می‌گیرند.

در بدو ورود به غرفه مخاطب از یک دالان رد می‌شود که سقف و کف و دیوارها همگی با نمایشگرهای ال‌ای دی پوشیده شده و از بازدیدکننده با تصویر و نماهنگ‌های جذاب پذیرایی می‌شود. نام این بخش را دالان ایران گذاشتیم که در آن مخاطب یک آشنایی اولیه با ایران پیدا می‌کند. بعد وارد فضای اصلی می‌شوند که مربوط به نمایش گذشته و حال است. در زمینه عناصر چهارگانه را مورد مطالعه قرار دادیم و در نهایت ۴ فیلم ۶ دقیقه‌ای ساختیم. یک فیلم با موضوع خاک، یکی با موضوع آب، یکی باد و دیگری نور یا خورشید.

در ساخت و طراحی سازه به چه شکل دخالت داشتید؟ آیا ایده پرده ای در باد مورد توجه قرار گرفت؟

ساختمان ها و در واقع طراحی کلی هر کشور را خود برگزارکنندگان انجام دادند. اینجا برخلاف اکسپوی میلان ساختمان‌ها ساخته شده بود و مشارکت‌کنندگان در داخل این سالن‌ها طرح‌های خودشان را اجرا کردند. ما نیز برای اجرای طرح پرده ای در باد از یک گروه ایتالیایی کمک گرفتیم که خوشبختانه به خوبی طرح را به مرحله اجرا رساندند.

پرده خوانی از سنت های قدیمی ما در ایران بوده که ما سعی کردیم در اجرای تم اصلی خودمان آن را مد نظر داشته باشیم. در ایران پرده خوانی شاهنامه یا پرده خوانی واقعه عاشورا از مرسوم ترین روش ها بودند که تا همین امروز هم زنده مانده است. جالب اینجاست که روایت قصه به سبک پرده خانی و نمایش به سبک و سیاق فرهنگ هزارساله ایران، تاثیر فوق العاده خوبی روی مخاطب ما داشته است.

بر اساس قوانین اکسپو شما موظف به استفاده از پیمانکاران قزاق بودید. در این شرایط چطور توانستید از پیمانکار ایتالیایی استفاده کنید؟

بله شرکتی که این کار رو انجام می دهد حتما باید قزاق می بود اما تکنسین های این کشور متاسفانه خیلی ضعیف هستند بنابراین ما تجهیزات اصلی خودمان را در ایتالیا ساختیم و فقط کار منتاژ را به مهندسان قزاقستانی سپردیم. در واقع قطعات اصلی کار ما از جمله نمایشگاه های هوشمند در ایتالیا و به دست یک شرکت شناخته شده ساخته شدند و فقط برای سرهم کردن آنها از مهندسان بومی این کشور استفاده کردیم.

آیا طرح پاویون ایران را با طرح پاویونی که دو سال قبل در میلان داشتیم می ‎ توان مقایسه کرد؟ ایا اصلا این مقایسه کار درستی است؟

به هیچ وجه مقایسه درستی نیست! به این دلیل که پاویون ما در میلان به صورت تمام و کمال ساخته و پرداخته ذهن خودمان بود. کل سازه را با اختیار و نگاه خودمان ساختیم. اما در اکسپو قزاقستان طراحی خارجی و نمای بیرونی سازه را خود برگزارکنندگان بر عهده داشتند و ما فقط برای طراحی داخلی اختیار داشتیم.

مطمئنا سازه ای که ما در میلان ایجاد کردیم از نظر بصری بسیار جذاب تر بود چرا که ما آن را با توجه به طرح های اختصاصی و فرهنگ و تمدن ایرانساختیم و همین امر هم باعث شد که در نهایت امتیاز دومین سازه زیبای اکسپو را هم کسب کنیم. این شانس در آستانه با توجه به اینکه سازه از پیش آمده بوده، بسیار کمتر است. البته معتقد هستم که طراحی داخلی ما در اکسپو 2017 بسیار حرفه ای و مفهومی از آب درآمده و در رقابت با بهترین ها قطعا جایگاه مطلوبی خواهد داشت. با نگاهی به سطح بازدیدها و اینکه در هر روز حداقل 2 هزار نفر به این سازه سر می‌زنند، می‌توان متوجه شد که در اهدافمان موفق بودیم.