پریمیوم، معامله کالا برای آینده

معاملات کشف پریمیوم نوعی قرارداد است که در آن، مقدار معینی مابه‌التفاوت نسبت به نرخ مبنا، مورد توافق طرفین معامله قرار می‌گیرد.

به گزارش پایگاه خبری گسترش، روزنامه صمت نوشت: بر این اساس طرفین متعهد می‌شوند در زمان مشخصی در آینده کالا را براساس نرخ نهایی یعنی از نرخ مبنا به‌اضافه مابه‌التفاوت توافق شده، معامله کنند.بر این اساس در ابتدای انجام توافق، طرفین باید قسمتی از ارزش حدودی معامله را نزد اتاق پایاپای به‌عنوان وجه تضمین، تودیع کنند. قراردادهای کشف پریمیوم معاملاتی است که در آن یک نرخ مبنا (به‌عنوان مثال نرخ محصول در یکی از بازارهای جهانی) برای استعلام نرخ سررسید در اطلاعیه عرضه اعلام شده و خریداران فقط بر «صرف» یا «کسر» نرخ نسبت به نرخ مبنا، باهم به رقابت می‌پردازند؛ بنابراین نرخ در سررسید قرارداد برای تسویه معامله، برابر است با آخرین نرخ مبنا با درنظر گرفتن صرف(Premium) یا کسری (Discount) که در زمان انعقاد تعیین شده است. ازجمله مزیت‌های این نوع قرارداد این است که شخصی که نیازمند کالای مشخصی در آینده است با شخص دیگری که توانایی تامین این کالا را برای آینده دارد، وارد معامله می‌شوند و کالا را برای آینده مورد معامله قرار می‌دهند اما مهم‌ترین نکته درباره این معامله، بحث نرخ مبادله کالا در آینده و زمان تحویل است. براساس تعریف در شیوه‌نامه قرارداد کشف پریمیوم «این قرارداد در بازار فیزیکی معامله می‌شود و در آن مابه‌التفاوتی مورد توافق طرفین معامله قرار می‌گیرد و آنها متعهد می‌شوند در زمان مشخصی در آینده (تحویل، حمل یا بارگیری) کالا را براساس نرخ نهایی (نرخ مبنا به‌علاوه مابه‌التفاوت توافق شده) معامله کنند. خریدار، بخشی از ثمن(بها یا نرخ) معامله را در زمان توافق، به فروشنده پرداخت و تسویه مابقی وجه به‌دنبال آن و براساس شرایطی انجام می‌شود که در زمان عقد قرارداد مشخص می‌شود.»

معامله براساس آخرین نرخ

براساس قرارداد کشف پریمیوم، طرفین معامله می‌توانند نرخ کشف شده در یک بازار قابل‌قبول دیگر یا نرخی که ازسوی یک مرجع مشخص معرفی می‌شود را به‌عنوان نرخ مبنا انتخاب و توافق کنند نرخ نهایی (نرخ‌مبادله) برابر نرخی با مابه‌التفاوت مشخص نسبت به نرخ مبنا باشد.

محمود حسینی‌پور مدیر کالایی یک کارگزاری در این‌باره گفت: واژه پریمیوم در واقع همان مابه‌التفاوت عنوان شده است و برای کشف شفاف آن، باید عرضه و تقاضا در قالب یک بازار به رقابت بپردازند. به‌عنوان نمونه اگر نوع مشخصی از فولاد در کشور مورد معامله قرار می‌گیرد، برای معاملات آینده آن می‌توان بازار کشف پریمیوم را راه‌اندازی کرد که در آن خریدار و فروشنده متعهد به مبادله کالا در آینده براساس نرخ مرجع تعیین شده (به‌عنوان آخرین نرخ تسویه این کالا در بورس فلزات لندن (LME)) با احتساب پریمیوم کشف‌شده، هستند. فرض کنید پریمیوم توافق شده زمان عقد قرارداد ۵ دلار در واحد و در سررسید قرارداد کشف پریمیوم، آخرین نرخ تسویه در بورس فلزات لندن ۶۰ دلار در واحد باشد، در نتیجه سررسید این مبادله براساس نرخ ۶۵ دلار در واحد انجام خواهد شد.

وی افزود: کالا انواع مختلفی دارد و اگر قرار باشد هر نوع کالایی در بورس معامله شود، هم تعداد کالاها از حد معینی بالاتر می‌رود و هم زمان تالار اجازه آن را نمی‌دهد یا از حوصله مشتری خارج می‌شود. از این رو، یک یا چند نوع کالا در تالار عرضه می‌شود و سایر کالاها نسبت به کالای شاهد، مقداری کمتر یا بیشتر ارزش دارد که به‌اصطلاح پریمیوم گفته می‌شود. این کارشناس بورس کالا، تصریح کرد: به‌عنوان مثال ورق فلزی با اندود کردن یک‌طرف، به‌عنوان کالای شاهد در نظر گرفته می‌شود؛ بنابراین این کالا با پریمیوم صفر معامله شده و دو طرف اندود با پریمیوم مثبت که نرخ آن در بازار کشف خواهد شد، معامله می‌شود. درباره کالای بدون اندود هم همین‌طور است.

وی افزود: درباره نرخ نفت که همیشه در سررسید معینی، مشخص است هم به همین روش می‌توان عمل کرد. به عنوان مثال نفت برنت در سررسید ۳ ماه دیگر نرخ مشخصی خواهد داشت اما اکنون قرار است نفت ایران معامله شود. از این رو، بسته به روال تاریخی، پریمیوم مشخصی برای آن در نظر می‌گیرند و در تالار بورس مورد معامله و کشف پریمیوم قرار می‌گیرد و به عنوان مثال ممکن است با پایه پریمیوم به اضافه ۱۵سنت کشف نرخ شود. به این معنی که نرخ در سررسید برابر است با نرخ نفت برنت در سررسید یادشده به اضافه نرخ پایه پریمیوم در نظر گرفته شده به علاوه ۱۵ سنت.